Arı yetiştiriciliği yapmanın temelini sizlere profesyonel anlamda bahsetmektense her arıcının kendi amatör arı nasıl yetiştirilir konusunda bilgiler vermeye çalışacağız. Arı yetiştiriciliği yapmanın özü, arıların fizyolojik durumunu ve çalışma şekilleri hakkında bilgi alınarak araştırmaktan geçer. Arı üretimi doğal yollar ile de çoğaltılabilir veya suni yollar ile de çoğaltmak mümkündür. Ana arıyı üreteceğiniz koloniyi çok iyi seçmeniz gereklidir. Seçtiğiniz arı kovanı iyi yavru tutan, mevsimi geldiğinde bol bal toplayabilecek ve polen verebilen arılardan seçmek oldukça önemlidir.
Her kolonide bir ana arı olması gereklidir. Ana arı, özel beslenme ile yumurtada 16 günde oluşmaktadır. Yumurta çıkışı sonrası erkek arı toplanma alanı olan bir özel bölgede ortalama 10 ve 20 erkek arı ile çiftleşir. Çiftleşmeden sonra ana arı 4 gün ortalaması içerisinde yumurta verir. Arı yetiştirme faaliyetinde ana arının görevi yumurtlayarak koloninin verimliliğini yüksek tutmalıdır ve bu nedenle damızlık değeri olan bir ana arı kullanılmalıdır.
Ana arı üretimde koloni ne kadar önemli ise ana arı ile çiftleşecek erkek arılarda bir o kadar önemlidir. Damızlık kalitesini sürekli koruyabilmeniz için bu kovanı ayrı bir yere götürmeniz gerekmektedir. Besleme kolonilerinin güçlü olması ve ana arılarının beslenmesi için gerekli arı sütünün yeterli olması ile ve son olarak da erkek arılarının verimli olması ile üreteceğiniz ana arının kalitesi değişecektir. Bu şekilde ana arının üremesi oldukça iyi olacaktır.
Arıcılık faaliyetinde en yoğun dönem ilkbahardır ve bu dönemde arıların kışı nasıl geçirdiklerini, yumurtlama durumlarını ve işçi arı miktarı gözlenmelidir. Arılar sosyal böcekler diye bilinirler ve kolonide iş bölümü ve yardımlaşma ile yaşarlar. Ana arının üretim yapabilmesi için koloni hava sıcaklı, koloni gücü düzeyin altında olmamalıdır. Bu şartların biri eksik olması ile ana arının veriminin azalması demektir. Ana arının verimsiz olması demek her gün kolonin kışlama ve ilkbahar gelişim dönemlerini olumsuz etkiler.
Arı Yetiştirme Teknikleri
İlk olarak söylemeliyiz ki, arı yetiştiriciliği yapmak isteyen kişiler ilk başta 5 veya 10 koloniye sahip olmalılar. Ayrıca tecrübe sahibi birisi ile çalışmakta zamanla uygulamalı bir şekilde uzmanlaşmayı ve bilgi edinmeye olanak sağlar. Arı yetiştiriciliği konusunda tecrübesiz ve bilgisiz kişiler kesinlikle birden fazla koloniye sahip olmamalıdırlar. Arı satın alımını hem arı ve oğul satan satış yerlerinden bulmak mümkündür.
Yürürlükte olan bal üretim kanunlarını dikkatli bir şekilde araştırın. Devletten destek almak istiyorsanız en az 30 koloni sahip olmanız gerekmektedir. Organik bal üretimi yapıyorsanız kovan başına 20 TL destek alabilirsiniz. Eğer küçük bir arı çiftliğiniz olursa ve bununla tam zamanlı bir şekilde ilgilenecekseniz tek başınıza yapabilirsiniz ancak balları çıkarma zamanı gelince size yardımcı olması için birisi gerekli olacaktır. Eğer işi daha da büyütmek istiyorsanız yetiştiricilik projeniz için işçi alabilirsiniz. Ancak tam zamanlı arıcılık yapacaksanız ailenizden destek alabilirsiniz. Çocuklarınız veya başka birilerini işe alarak hem gideri azaltabilir hem de çocuklarınızı bu işe yatkınlık kazandırabilirsiniz.
Arı yetiştirme tekniğine ek olarak sağlam ve kaliteli ana arı alınmasına dikkat edilmelidir. İlk olarak az koloni ile ilerleyen yıllarda ise tecrübe edinerek kovan sayısını artırabilirler. Bu alanda yüksek meblağlar elde etmek için en az 50- 60 koloniye sahip olmalısınız. Ve sizlere söyleyebiliriz ki arıcılık sabır ve zaman isteyen tarımsal bir faaliyettir. Ancak emeğinizin karşılığını kat kat alacağınızı da unutmamalısınız.
Arı Yetiştiriciliği Desteklemeleri Nelerdir?
Arı yetiştiriciliği yapmak isteyenlere diğer birçok tarımsal faaliyetlerde olduğu gibi destekler sunulmaktadır. Bunların ilki devlet desteğidir. Arı yetiştiriciliği desteklemeleri kapsamına devlet desteği almak için belirli kurallar vardır ve bunlar uyulmak zorunludur. Bunları şu şekilde gösterebiliriz;
- Arıcılık için alan hazırlığının yapılmış olması
- 18 yaşından büyük olmak, 40 yaştan küçük olmak
- Adres bildirimi yapılması
- En az 40 kovana sahip olunması
- Başvuruda bulunan kişilerin sabit geliri veya sosyal güvencesinin bulunmaması
- Arıcılık malzemelerinin bulunması
- Bu şartlarda olan kişiler bakanlığın açıkladığı tarihlerde başvuru yapabilirler.
Bal Üretimi Karlı mı?
Arı yetiştiriciliği yukarda da belirttiğimiz gibi oldukça fazla emek isteyen bir ticari faaliyettir. Arıcılık sermaye açısından fazla bütçe istemeyen bir alandır. Bu alanda en önemli unsur gerekli bilgi ve teknikleri edinerek ve tüm kurallara uyularak yapılmasıdır. Ayrıca ülkemiz iklimi arıcılık için en uygun iklim kuşağındadır. Bu alanda kazanç sağlamak için oldukça fazla çalışmalı ve acele etmeden az koloni ile yükselerek çoklara ulaşmak gerekir.
Arıcılık getirisi oldukça yüksek olan bir faaliyettir. Ancak yılda sabit olarak şu kadar para kazanırsınız diyemeyiz. Çünkü arıcılık yapılan kimsenin bulunduğu alan bölgeye göre üretimi değişiklik sağlayabilir. Arı yetiştiriciliği yapan bir kişinin amacı sadece bal almak olmamalıdır. Polen, arı sütü ve arı zehri denilen ürünlerin kazançları da sizlere yıllık kazancınızın büyük ölçüde katkı sağlamanıza yarayacaktır. 1 KG polen fiyatı 2 KG bal fiyatına denk olması düşünüldüğünde, bal üretimi yanı sıra polen üretiminin de önemi oldukça açıktır. Küçük bir hesap ile 50 kovana sahip olan bir arı işletmecisi kovan başına sadece 30- 40 kg bal aldığını düşünürsek yaklaşık yılda 100.000 TL gibi bir para kazanmaktadır. Bu kazancın yanı sıra arı sütü, arı zehri, polen de ilave edildiğinde kazanç daha da fazla olacaktır. Buna göre sizlere söyleyebiliriz ki bal üretimi ve onun yandaşları ile oldukça iyi bir miktar kazanabilirsiniz. Bal üretimi karlı mı sorusunun cevabı da bu şekildedir.
Ana Arı Türleri ve Çeşitleri Nelerdir?
Dünya içerisinde oldukça fazla ana arı türü bulunmaktadır. Ana arıların bu kadar ayrılmalarının başlıca sebebi her bölgenin kendine has bitki ve iklim koşullarına sahip olmaların göre bal verimi, arının gelişimi ve görüntüsü farklılık kazanır. Arı yetiştirme taktikleri arı çeşidine göre değişkenlik gösterir. Ana arı türlerini sizlere aşağıdaki gibi gösterebiliriz;
1. Kafkas Ana Arı:
Kafkas arısı yaşadığı bölgeye göre ikiye ayrılır. Bunlardan ilki dağlarda yaşayan Kafkas arısıdır. Bu arı türü gri renklidir. Kafkas arısının ikinci tipide alçak veya ovalık yerde yaşayan tipidir. Bu arı türü ise sarı renklidir. Kafkas bal arılarının en fazla tercih edileni ise dağ kesiminde yaşayan arı türüdür. Kafkas arısı uysal bir yapıya sahiptir.
2. Kıbrıs Bal arısı:
Küçük bir yapıya sahip ve koyu sarı renklidirler. Çok hırçın ve saldırgan yapıya sahiptirler. Bu özelliği sebebi ile kontrolü ve idaresi çok zordur. Pek tercih edilen bir arı türü değildir. Ülkemizde Akdeniz bölgesinde az da olsa bulunmaktadırlar.
3. Suriye Bal Arısı:
Suriye bal arısı benzer bir şekilde Kıbrıs bal arısının özelliklerine sahiptir. Bu özelliklerinden dolayı fazla tercih edilmemektedirler. Verimi düşük arıların ülkeye girmesi ile ülke arıcılığı içinde zararlı olacaktır.
4.Anadolu Arısı:
Anadolu arısı çoğunlukla esmer renklidir. Sakin bir yapıya sahip arı türüdür. Her türlü iklim koşullarına uyum sağlayabilir. Anadolu arısı çok çalışkan bir arı olarak da bilinmektedir. Anadolu’nun hemen hemen her bölgesinde yetiştirilebilmektedir.
